काठमाडौं । सानालाई ऐन, ठुलालाई चैन यहि उखान चरितार्थ भएको छ, बैंकिङ क्षेत्रमा । पहुँचकै भरमा कारवाही बच्न सकिने गतल प्रवृत्तीका कारण बैंकिङ क्षेत्रमा गलत काम गरेका व्यक्तिहरुको संख्या बढ्दै गएको छ । आर्थिक वर्ष २०७०\७१ सम्ममा करिव २ हजार व्यक्ति बैंकिङ कसुर गरी फरार भएका छन । फरार भएकामध्ये केही विदेश पलायन भएका छन् भने केही पहुँचदेखाएर कारवाहीबाट बच्दै आएका छन् ।

नेपाल प्रहरी अन्र्तगतको राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग (सिआईवी) का अनुसार आव २०७०\७१ सम्ममा बैंकिङ कसुर अभियोग लागेका २ हजार भन्दा बढी अभियुक्त फरार छन् । उनीहरुलाई एक सय ७० वटा मुद्दाको अनुसन्धान भइरहेको छ । केही मुद्दामा मुख्य अभियुक्तले सोझा सर्वसाधारणलाई फसाएकाले पनि अभियुक्तको संख्या धेरै भएको हो । प्रहरीले पनि मुख्य अभियुक्त पक्राउ नपरेका मुद्दामा सर्वसाधारण पक्राउ गनबैंकिङ कसुर अभियोगका करिब एक सय ७० मुद्दाका प्रतिवादी १ हजार ९ सयभन्दा बढी अभियुक्त फरार छन् । पहुँचवाला अभियुक्त सरकारी संयन्त्रलाई प्रभावित पारेर बच्दै आएका छन् । पहुँचवालाले फसाएका सोझासाझा अभियुक्तलाई खोज्न प्रहरीले चासो नदेखाएकाले फरार अभियुक्तको संख्या ठूलो भएको हो ।

विभागका अनुसार फरार हुनेमा एनवि समूहका लक्ष्मी बहादुर श्रेष्ठ, क्यापिटल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्सका कार्यकारी अध्यक्ष पवन कार्की, किष्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत कमल ज्ञवालीलगायत छन् ।

बैंकिङ क्षेत्रकै चर्चित अभियुक्त लक्ष्मीबहादुर श्रेष्ठ फरार छन् । नेपाल बंगलादेश बैंकसँग गाभिन लागेका बेला श्रीलंका मर्चेन्ट बैंकबाट २६ करोड रुपैयाँभन्दा बढी ऋण्ँ आफन्त र निकटका व्यक्तिको नाममा झिकेर अपचलन गरेका देशमै भएपनि पहुँचकै भरमा लुकीछिपि बसेको स्रोतले जनाएको छ । सोही मुद्दामा रुबी जोशी, श्रीराम लामिछाने र गौरीशंकर चौधरीलाई भने पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाइएको छ । उनीहरु भने श्रेष्ठले अह्राएको काम गर्ने व्यक्ति रहेको बताइन्छ ।

यसैगरी क्यापिटल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्समा ऋण अपचलन गरेकामा ७ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँ बिगोको मुद्दा चलिरहे पनि मुख्य अभियुक्त पवन कार्की डिपार्टमेन्ट स्टोर सञ्चालन गरी अमेरिका बसिरहेका छन् । उनले दक्षिण कोरियाबाट हुन्डीमार्फत घर पठाउने विदेशी विनिमय हङकङ हँुदै अमेरिका पु¥याउने गरेको समेत अर्थ मन्त्रालयको अध्ययनमा भेटिएको थियो । क्यापिटलको ऋण अपचलनमा ४६ मुद्दामा ७ सय ४४ जनालाई प्रतिवादी बनाइएको छ । कार्कीले घररससुरालीका नातागोता हुँदै गाउँलेसम्मको नाममा ऋण लिएका छन् । क्यापिटलको मुद्दामा काभ्रे बनेपाको बुडोलको पुरै गाउँ प्रतिवादी बनाइएको छ ।

यसैगरी बैकिङ क्षेत्रका अर्का चर्चित अभियुक्त किस्ट बैंकका तत्कालीन प्रमुख कार्यकारी कमल ज्ञवाली पनि फरार छन् । सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंकमा १७ करोड १४ लाख रुपैयाँ ऋण अपचलन गरेकामा बैंकिङ कसुरको मतियार बनाइएका सिद्धार्थकै तत्कालिन प्रमुख कार्यकारी दीपेन्द्र कार्की पनि पक्राउ परेका छैनन् ।
यसैगरी क्रिस्टल फाइनान्सको ३१ मुद्दामा पनि प्रमुख कार्यकारी दिव्यकुमार श्रेष्ठलगायत ३ सय ३२ जना प्रतिवादी छन् । उनले पनि क्यापिटलकै कार्कीले झै सोझा व्यक्ति फसाएको बताइएको छ ।

सिआइविका अनुसार जनरल फाइनान्सको १४ मुद्दामा २ सय १६ प्रतिवादी छन् । हिमालयन फाइनान्समा ५३ करोड अपचलनमा १५ मुद्दामा १ सय ६७ जना, गोर्खा विकास बैंकको ८६ करोड रुपैयाँ अपचलनमा १३ मुद्दामा १ सय २४, प्रोगेसिभ फाइनान्सको ७ करोड ६९ लाख अपचलनको ९ मुद्दामा १ सय २३ जना, वैभव फाइनान्सको ६ करोड ३५ लाख अपचलनका १२ मुद्दामा ६९ जना र सम्झना फाइनान्सको ६ करोड २८ लाख अपचलनका ४ मुद्दामा ५० जनाविरुद्ध मुद्दा दायर भएको छ ।

सीआईबीले अनुसन्धान गरेपछि मुद्दा दायर भएका १४ बैंक तथा वित्तीय संस्थामा भएको अपचलनमा झन्डै २ हजार जनालाई बैंकिङ कसुरको अभियुक्त बनाइएको छ । तर अहिलेसम्म ४५ जनालाई मात्र प्रहरीले पक्राउ गरी अदालतमा बुझाउन सकेको छ । केहीले अदालतमा हाजिर भई मुद्दा खेपिरहे पनि अधिकांश फरार छन् ।

लेखकको बारेमा

अर्थटुडे